Τμήμα Ένταξης
Τι είναι το Τμήμα Ένταξης:
Το τμήμα Ένταξης είναι μια δομή της Ειδικής Αγωγής μέσα στα γενικά σχολεία που στόχο έχει την εκπαιδευτική παρέμβαση με εξατομικευμένα προγράμματα στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Λειτουργεί μέσα στο γενικό σχολείο ως ξεχωριστό τμήμα και δέχεται παιδιά από όλες τις τάξεις.
Ποιοι μαθητές μπορούν να συμμετάσχουν στο Τμήμα Ένταξης:
Στο Τμήμα Ένταξης μπορούν να συμμετέχουν οι μαθητές:
Α) που έχουν γνωμάτευση από διαγνωστική υπηρεσία (π.χ. ΚΕ.Δ.Δ.Υ, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα).
Β) που δεν έχουν γνωμάτευση αλλά έχει παρατηρηθεί από τον εκπαιδευτικό της τάξης ότι παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η αξιολόγηση του μαθητή από τον εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής κα η σύμφωνη γνώμη του Σχολικού Συμβούλου.
Και στις δύο περιπτώσεις, για να φοιτήσει ο μαθητής στο Τμήμα Ένταξης του σχολείου του απαιτείται η ενυπόγραφη υπεύθυνη δήλωση του γονέα.
Το τμήμα Ένταξης είναι μια δομή της Ειδικής Αγωγής μέσα στα γενικά σχολεία που στόχο έχει την εκπαιδευτική παρέμβαση με εξατομικευμένα προγράμματα στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Λειτουργεί μέσα στο γενικό σχολείο ως ξεχωριστό τμήμα και δέχεται παιδιά από όλες τις τάξεις.
Ποιοι μαθητές μπορούν να συμμετάσχουν στο Τμήμα Ένταξης:
Στο Τμήμα Ένταξης μπορούν να συμμετέχουν οι μαθητές:
Α) που έχουν γνωμάτευση από διαγνωστική υπηρεσία (π.χ. ΚΕ.Δ.Δ.Υ, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα).
Β) που δεν έχουν γνωμάτευση αλλά έχει παρατηρηθεί από τον εκπαιδευτικό της τάξης ότι παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η αξιολόγηση του μαθητή από τον εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής κα η σύμφωνη γνώμη του Σχολικού Συμβούλου.
Και στις δύο περιπτώσεις, για να φοιτήσει ο μαθητής στο Τμήμα Ένταξης του σχολείου του απαιτείται η ενυπόγραφη υπεύθυνη δήλωση του γονέα.
Πως λειτουργεί το Τμήμα Ένταξης:
Α) Εξειδικευμένο πρόγραμμα, κοινό για ομάδες μαθητών με παρόμοιες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Β) Εξειδικευμένο ατομικό πρόγραμμα για μαθητές με σοβαρότερης μορφής ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
Οι μαθητές που έχουν επιλεγεί για να συμμετέχουν στο τμήμα ένταξης οργανώνονται σε ομαδούλες σύμφωνα με τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες. Αυτό σημαίνει ότι η συμμετοχή στην κάθε ομάδα δεν έχει καμία σχέση με την τάξη φοίτησης του μαθητή (π.χ μπορεί σε μια ομάδα να δουλεύουν μαζί ένας μαθητής της Β’ τάξης, δύο μαθητές της Γ’ τάξης και ένας της Ε΄τάξης που έχουν κοινές δυσκολίες)
Έπειτα καθορίζονται από την εκπαιδευτικό του Τμήματος σε συνεργασία με τον δάσκαλο της γενικής τάξης και την γνώμη των γονέων οι ώρες φοίτησης τους στο τμήμα έτσι ώστε να μην χάνονται ώρες κατά τις οποίες ο μαθητής παρακολουθεί και αποδίδει μέσα στην γενική τάξη. Σε καμία περίπτωση οι μαθητές δεν λείπουν από τα μαθήματα που αγαπούν και ενισχύουν την αυτοεικόνα τους όπως είναι η γυμναστική, η μουσική, τα εικαστικά και η πληροφορική. Συνήθως είναι προτιμότερο οι μαθητές να λείπουν σε μαθήματα που μπορούν εύκολα να αναπληρωθούν στο σπίτι όπως είναι τα θρησκευτικά, η ιστορία, η γεωγραφία, η μελέτη κλπ. Σε συνεργασία με τον δάσκαλο της γενικής τάξης το πρόγραμμα κάθε μαθητή αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις συνθήκες και τις ανάγκες. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξει ανάγκη να παραμείνει ο μαθητής στην τάξη του για κάποιες δραστηριότητες που δεν επαναλαμβάνονται π.χ πειράματα ή για αξιολογήσεις π.χ. διαγωνίσματα και τεστ.
Στο τμήμα ένταξης η συμμετοχή των μαθητών δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 15 ώρες την εβδομάδα. Συνήθως έχουν ως εξής:
Α) Εξειδικευμένο πρόγραμμα, κοινό για ομάδες μαθητών με παρόμοιες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Β) Εξειδικευμένο ατομικό πρόγραμμα για μαθητές με σοβαρότερης μορφής ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
Οι μαθητές που έχουν επιλεγεί για να συμμετέχουν στο τμήμα ένταξης οργανώνονται σε ομαδούλες σύμφωνα με τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες. Αυτό σημαίνει ότι η συμμετοχή στην κάθε ομάδα δεν έχει καμία σχέση με την τάξη φοίτησης του μαθητή (π.χ μπορεί σε μια ομάδα να δουλεύουν μαζί ένας μαθητής της Β’ τάξης, δύο μαθητές της Γ’ τάξης και ένας της Ε΄τάξης που έχουν κοινές δυσκολίες)
Έπειτα καθορίζονται από την εκπαιδευτικό του Τμήματος σε συνεργασία με τον δάσκαλο της γενικής τάξης και την γνώμη των γονέων οι ώρες φοίτησης τους στο τμήμα έτσι ώστε να μην χάνονται ώρες κατά τις οποίες ο μαθητής παρακολουθεί και αποδίδει μέσα στην γενική τάξη. Σε καμία περίπτωση οι μαθητές δεν λείπουν από τα μαθήματα που αγαπούν και ενισχύουν την αυτοεικόνα τους όπως είναι η γυμναστική, η μουσική, τα εικαστικά και η πληροφορική. Συνήθως είναι προτιμότερο οι μαθητές να λείπουν σε μαθήματα που μπορούν εύκολα να αναπληρωθούν στο σπίτι όπως είναι τα θρησκευτικά, η ιστορία, η γεωγραφία, η μελέτη κλπ. Σε συνεργασία με τον δάσκαλο της γενικής τάξης το πρόγραμμα κάθε μαθητή αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις συνθήκες και τις ανάγκες. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξει ανάγκη να παραμείνει ο μαθητής στην τάξη του για κάποιες δραστηριότητες που δεν επαναλαμβάνονται π.χ πειράματα ή για αξιολογήσεις π.χ. διαγωνίσματα και τεστ.
Στο τμήμα ένταξης η συμμετοχή των μαθητών δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 15 ώρες την εβδομάδα. Συνήθως έχουν ως εξής:
- Ομάδες με ήπιες εκπαιδευτικές ανάγκες 2-3 ώρες την εβδομάδα
- Ομάδες με σοβαρότερες εκπαιδευτικές ανάγκες 5- 8 ώρες την εβδομάδα
- Εξατομικευμένα προγράμματα για μαθητές μικρών τάξεων που δεν έχουν καταφέρει να κατακτήσουν τον μηχανισμό ανάγνωσης και γραφής 10 ώρες την εβδομάδα
Τι διδάσκεται στο Τμήμα Ένταξης
Ο ειδικός εκπαιδευτικός στο τμήμα ένταξης καλείται:
Το τμήμα ένταξης δεν είναι φροντιστήριο που ανταποκρίνεται αναγκαστικά στην ύλη της γενικής τάξης την οποία παρακολουθεί ο μαθητής.
Στο τμήμα ένταξης θα αξιολογηθούν ατομικά για κάθε μαθητή οι εκπαιδευτικές του ανάγκες και θα καταρτιστεί το ατομικό του μαθησιακό πρόγραμμα σύμφωνα με τις ελλείψεις που έχουν εντοπιστεί από την διαδικασία αξιολόγησης από τον ειδικό εκπαιδευτικό. Δηλαδή ένας μαθητής της Δ’ τάξης δεν πρόκειται να διδαχθεί στο τμήμα ένταξης την διαίρεση σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα της τάξης του εφόσον έχει εντοπιστεί ότι δεν γνωρίζει πολλαπλασιασμό. Πρώτα από όλα λοιπόν πρέπει να καλυφθούν τα μαθησιακά κενά των μαθητών ώστε να είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν σε πιο απαιτητικά μαθησιακά έργα.
Ο ειδικός εκπαιδευτικός στο τμήμα ένταξης καλείται:
- Να κάνει παρέμβαση στις επιμέρους δυσκολίες των μαθητών (π.χ δυσκολίες στην γραφή, αργός ρυθμός ανάγνωσης, δυσκολίες στην γραμματική, στην παραγωγή γραπτού λόγου, δυσκολίες στα μαθηματικά κ.α.).
- Να διδάξει γνωστικές και μεταγνωστικές στρατηγικές διαχείρισης της γνώσης και να διδάξει ένα δομημένο τρόπο μελέτης στο σχολείο και στο σπίτι.
Το τμήμα ένταξης δεν είναι φροντιστήριο που ανταποκρίνεται αναγκαστικά στην ύλη της γενικής τάξης την οποία παρακολουθεί ο μαθητής.
Στο τμήμα ένταξης θα αξιολογηθούν ατομικά για κάθε μαθητή οι εκπαιδευτικές του ανάγκες και θα καταρτιστεί το ατομικό του μαθησιακό πρόγραμμα σύμφωνα με τις ελλείψεις που έχουν εντοπιστεί από την διαδικασία αξιολόγησης από τον ειδικό εκπαιδευτικό. Δηλαδή ένας μαθητής της Δ’ τάξης δεν πρόκειται να διδαχθεί στο τμήμα ένταξης την διαίρεση σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα της τάξης του εφόσον έχει εντοπιστεί ότι δεν γνωρίζει πολλαπλασιασμό. Πρώτα από όλα λοιπόν πρέπει να καλυφθούν τα μαθησιακά κενά των μαθητών ώστε να είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν σε πιο απαιτητικά μαθησιακά έργα.
Συμπερασματικά:
Στόχος του Τ.Ε. είναι η διαχείριση των δυσκολιών του μαθητή, η αυτονόμησή του και η λειτουργική ένταξη στην τάξη του. Η δημιουργία δικτύου συνεργασίας μεταξύ του δασκάλου του Τ.Ε., των δασκάλων της τάξης, των γονέων και των παιδιών είναι εξαιρετικής σημασίας για να υπάρξει επιτυχημένη παρέμβαση. Έχοντας όλοι μια θετική στάση σε αυτό το θεσμό του Τ.Ε. στο σχολείο μπορεί να οδηγήσει στη επιτυχία του προς όφελος των μαθητών αλλά και όλης της σχολικής κοινότητας.
Τέλος, η οργανωμένη ενημέρωση των γονέων και κηδεμόνων, ιδιαίτερα των μαθητών της Ά τάξης, σχετικά με την ύπαρξη και λειτουργία του Τμήματος Ένταξης, το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του και τις δυνατότητες υποστήριξης που προσφέρει σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς κρίνεται αναγκαία ώστε οι ενδιαφερόμενοι να γνωρίζουν και να αξιοποιούν προς όφελος των παιδιών τους τα δικαιώματα και τις δυνατότητες που τους παρέχει ο νόμος για την ειδική αγωγή και εκπαίδευση.
Η ΔΑΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ
Στόχος του Τ.Ε. είναι η διαχείριση των δυσκολιών του μαθητή, η αυτονόμησή του και η λειτουργική ένταξη στην τάξη του. Η δημιουργία δικτύου συνεργασίας μεταξύ του δασκάλου του Τ.Ε., των δασκάλων της τάξης, των γονέων και των παιδιών είναι εξαιρετικής σημασίας για να υπάρξει επιτυχημένη παρέμβαση. Έχοντας όλοι μια θετική στάση σε αυτό το θεσμό του Τ.Ε. στο σχολείο μπορεί να οδηγήσει στη επιτυχία του προς όφελος των μαθητών αλλά και όλης της σχολικής κοινότητας.
Τέλος, η οργανωμένη ενημέρωση των γονέων και κηδεμόνων, ιδιαίτερα των μαθητών της Ά τάξης, σχετικά με την ύπαρξη και λειτουργία του Τμήματος Ένταξης, το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του και τις δυνατότητες υποστήριξης που προσφέρει σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς κρίνεται αναγκαία ώστε οι ενδιαφερόμενοι να γνωρίζουν και να αξιοποιούν προς όφελος των παιδιών τους τα δικαιώματα και τις δυνατότητες που τους παρέχει ο νόμος για την ειδική αγωγή και εκπαίδευση.
Η ΔΑΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ